تاخیر در گفتار اسلامشهر

مسیر رشد و تکامل کودکان را می ­توان به یک جاده تشبیه کرد. در طول این جاده ی رشد ایستگاه هایی وجود دارند که از اهمیت بسیاری برخوردارند. این ایستگاه­های رشدی به ما می­گویند در اینجای مسیر رشد، کودک ما چه توانایی هایی را باید کسب کرده باشد؟ علی رغم اینکه هر کودکی با سرعت منحصر به خود مسیر رشد را می پیماید، نرسیدن به برخی از نقاط عطف رشدی مثل تاخیر گفتار نگران کننده است.

این ایستگاه­ها که از آن به نقاط عطف رشد هم یاد می کنیم به اندازه­گیری پیشرفت کودک شما کمک می­کنند

اگر شک دارید که کودکان تاخیر گفتار دارد یا نه؟ تا انتهای مطلب همراه باشید. چون در این مقاله به بررسی نقاط عطف رشد در حیطه ی گفتار و زبان می پردازیم، علائم تاخیر گفتار و زبان را بررسی می­کنیم، نگاهی به علت­های تاخیر گفتار می اندازیم و به سوالات متداول در این باره پاسخ می­دهیم.

تاخیر گفتار در کودک نوپا چیست؟

گفتار، عمل فیزیکی تولید صداها و بیان کردن آن­هاست. کودک نوپا ممکن است در ایجاد صداهای صحیح برای ساخت کلمات مشکل داشته باشد. ولی تاخیر گفتار شامل ضعف در درک مطلب یا ارتباطات غیر کلامی نمی­شود.

اگر کودک علاوه بر کلام، در برقراری ارتباطات غیر کلامی و درک گفتار نیز ضعف نشان دهد ممکن است تاخیر زبانی نیز داشته باشد. یعنی تاخیر گفتار و زبان. (گفتار با زبان چه تفاوتی دارد؟ ادامه ­ی مطلب…. ) این رو به صورت لینک آبی بگذارید در یک فایل جداگانه میفرستم

تولد تا یکسال

زبان معمولا در حدود 4 تا 6 ماهگی شروع به رشد می­کند. در این زمان کودک شما باید غان و غون ( شامل حروفی مثل ب، م، د) داشته باشد و با صداسازی یا خندیدن درک خود از محیط پیرامون را نشان دهد. اگر کودک در 2 ماهگی هیچ آوایی (واکه ها مثل آ، اَ، اُ و ..) تولید نمی­کند می­تواند اولین نشانه­ی تاخیر در تکلم باشد.

از هفت ماهگی به بعد، آن­ها باید به وضوح به صداها واکنش نشان دهند و کلمات اساسی مثل “لیوان”، “آب”، “توپ” و … را درک کنند. آن­ها باید در حین استفاده از حرکات دست به حرف زدن ادامه دهند و در حدود یکسالگی باید بتوانند 2-1 کلمه را بیان کنند که اغلب مامان و باباست.

یک تا دو سالگی

در سال دوم زندگی کودک باید قادر به درک اعضای اصلی بدن و همچنین دستورات و سوالات ساده باشد. آن­ها باید به طور قابل توجهی کلمات جدید را یاد بگیرند و تا 18 ماهگی شروع به استفاده از ترکیبات دو کلمه ای مثل “مامان آب” ، “بابا دَردَر” کنند. همچنین باید دقت داشته باشید که آن­ها به چیزهایی مثل تصاویر، داستان­ها یا آهنگ­ها واکنش نشان می­دهند. آن­ها همچنین شروع به پرسیدن سوالات ساده خواهند کرد.

دو تا سه سالگی

در سال سوم زندگی، یک کودک نوپا باید بیشتر از ترکیبات 3 کلمه ای استفاده کند. یک کودک 3 ساله معمولی حدود 1000 کلمه­ دارد. تا این مرحله آن­ها باید واژگان کافی برای نامگذاری بیشتر چیزهای اطراف خود را داشته باشند. شما باید بتوانید صحبت­های آن­ها را درک کنید، اما اگر توسط افراد غریبه به طور کامل فهمیده نشوند اشکالی ندارد.

علاوه براین؛ در سن 3 سالگی، آن­ها می­توانند:

خود را به نام صدا کنند، دیگران را به نام صدا کنند، در جملات 3 و 4 کلمه ای از اسم، صفت و افعال مختلف و متنوعی استفاده کنند، فعل­ها و اسامی را جمع ببندند، سوال بپرسند، داستان بگویند، شعرهای قافیه دار را تکرار کنند یا آهنگ بخوانند.

علائم تاخیر در گفتار

نشانه هایی که می­گویند کودک نوپا نقاط عطف گفتار خود را از دست می­دهد:

• سن 1 سال: کلمه معنی دار ندارد
• سن 1 سال و نیم: کمتر از 30 کلمه استفاده می­کند
• سن 2 سال: کمتر از 50 کلمه استفاده می­کند
• سن 2 سال و نیم: از جملات با ترکیب اسم-فعل استفاده نمی­کند
• سن 3 سال: حداقل 300 کلمه استفاده نمی-کند، اشیای پیرامون را با نام صدا نمی زند، متوجه نمی شوید چه می­گوید یا چه می­خواهد
• هرسنی: قادر به گفتن کلماتی که قبلا یادگرفته نیست!

چه چیزی می­تواند باعث تاخیر در گفتار شود؟

تاخیر در گفتار یا زبان می تواند چیزی در مورد رشد فیزیکی کودک به ما بگوید!

اختلالات گفتار و زبان

کودک 3 ساله­ای که می­تواند درک کند و به صورت غیر کلامی ارتباط برقرار کند اما نمی تواند کلمات زیادی را بیان کند دچار تاخیر در گفتار است. کودکی که می­تواند چند کلمه را بیان کند ولی در درک کلمات و دستورات و همچنین ارتباطات غیرکلامی دچار اشکال است تاخیر زبانی دارد.

برخی از اختلالات گفتار و زبان شامل عملکرد مغز می­شود و ممکن است نشان دهنده ناتوانی یادگیری باشد.

آپراکسی دوران کودکی

یک اختلال جسمی است که تولید و ادا کردن صداها در یک زنجیره توالی را دشوار می­کند. البته که ارتباط غیر کلامی و درک را تحت تاثیر قرار نمی­دهد و کودک متوجه است چه می­خواهد بگوید ولی از بیان کردن آن ناتوان است.

کم شنوایی

یکی از نشانه­های کم شنوایی این است که کودک شما وقتی نام شخص یا شئ را می­نامید آن را تصدیق نمی­کند. اما اگر از ژست­ها استفاده کنید این کار را می­کند.

با این حال علائم کاهش شنوایی ممکن است بسیار ظریف باشد. طوری که گاهی اوقات تاخیر گفتار و زبان تنها علامت قابل توجه آن باشد.

محیط زبانی ضعیف

ما یاد می­گیریم که صحبت کنیم تا وارد گفتگو شویم. اگر کسی با شما ارتباط برقرار نکند، سخت است که بتوانید گفتار را درک کنید. محیط نقش مهمی در رشد گفتار و زبان دارد. سوء استفاده، غفلت یا عدم تحریک کلامی می­تواند کودک را از رسیدن به نقاط عطف رشد باز دارد.

فقر محیط زبانی بر همه انواع رشد زبان از جمله خود رشد گفتار، توانایی درک و بیان مفاهیم و یادگیری نحوه برقراری ارتباط اجتماعی تاثیر می گذارد.

اوتیسم

مشکلات گفتاری و زبانی اغلب در اختلال طیف اوتیسم مشاهده می­شود. علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:

تکرار عبارات (اکولالیا) به صورت طوطی وار، رفتارهای تکراری و کلیشه ای، اختلال در ارتباط کلامی و غیر کلامی، اختلال در تعامل اجتماعی، پسرفت گفتاری و …

مشکلات نورولوژیک

برخی از اختلالات نورولوژیک می توانند بر عضلاتی که گفتار را تولید می­کنند تاثیر بگذارند. شامل:

• فلج مغزی
• دیستروفی عضلانی
• آسیب تروماتیک مغز
• بهره هوشی پایین

کم توانی ذهنی نیز  می­تواند رشد گفتار و زبان به تاخیر بیاندازد.

مشکلات دهان

تاخیر در گفتار می تواند نشان دهنده مشکلی در دهان، زبان یا کام باشد. مثلا انکیلوگلوسیا (کوتاهی بند زبان) که می­تواند تولید برخی صداها را با مشکل مواجه کند مثل ر، د، ل، ت و ز

سوالات رایج

1-آیا کودک نوپا می تواند تاخیر گفتار داشته باشد ولی اوتیستیک نباشد؟

اختلال طیف اوتیسم می تواند مشکلاتی در رشد گفتار ایجاد کند، البته نه همیشه. همینطور تنها علت ممکن برای تاخیر گفتار نیست و بنابراین، بله. کودک نوپا می­تواند به علل متعددی به جز اوتیسم دچار تاخیر گفتار شده باشد.

2-آیا کودکی که تاخیر گفتار دارد می­تواند بهبود پیدا کند؟

بله بسته به علت، تشخیص زودهنگام و شروع به موقع درمان کودک می­تواند تا حد امکان بهبود یابد.

3-آیا تاخیر گفتار خود به خودی درمان می­شود؟

تاخیر گفتار یک علامت مهم در رشد کودک است و همانطور که گفته شد می تواند زنگ خطر و نشان دهنده اختلالات مهم و جدید باشد. بنابراین، با اینکه احتمال بهتر شدن گفتار در طول زمان وجود دارد، احتمال از دست رفتن زمان طلایی درمان به تعویق انداختن مراجعه را توجیه نمی­کند!

از طرفی، حتی در کودکانی که  صرفا یک تاخیر گفتار خفیف دارند و ممکن است به مرور زمان تا سنین بالاتر بهتر شوند هم با توجه به ریسک بالای اختلالات یادگیری و مشکلات تحصیلی در زمان مدرسه حتما توصیه به درمان و جبران هرچه سریعتر تاخیر به وجود آمده داریم. زمان را از دست ندهید و مراجعه کنید.

4-کودکم تاخیر گفتار و زبان دارد درمان را از کجا شروع کنم؟

به یک گفتار درمانگر خبره در این زمینه مراجعه کنید. درمانگران مسیر را برای شما مشخص می­کند و در صورتی که نیاز به درمان تیمی داشته باشید شما را راهنمایی خواهد کرد. گفتاردرمانگران تیم خانه ی امید بهترین، به روز ترین و حرفه­ای ترین درمان ممکن را به طور اختصاصی برای کودک شما طراحی و اجرا می­کند و در دستیابی به گفتار متناسب با سن، شما و کودکتان را یاری می­کنند.

تاخیر گفتار با تاخیر زبان چه تفاوتی دارد؟

کودکم تاخیر گفتار دارد؟ تاخیر زبان؟ یا هر دو؟

خیلی ساده بخواهیم بگوییم زبان در مغز و گفتار در دهان اتفاق می­افتد. به اتفاقاتی که در مغز رخ می دهد زبان، و به آنچه در دهان جاری می شود گفتار می­گوییم.

از زبان برای انتخاب لغات و قرارداد نشان در یک الگوی توالی استفاده می­کنیم و از گفتار برای گفتن کلمات با صدا استفاده می کنیم.

مثلا نحوه­ی تولید صداها ، لیسپ، تلفظ “ر”، لکنت، اختلالات صوت، شکاف کام و آپراکسی اختلال گفتاری هستند. چون به شیوه­ای که “به صورت فیزیکال” صداها رو تولید می کنیم مرتبطند.

زبان ولی یک جاده دو طرفه است که شامل آنچه فرد متوجه می­شود و آنچه که می­گوید (درک و بیان).

وقتی به کودکتان یک دستورالعمل می­دهبد و کودکان آن را انجام می­دهد زبان را “می­فهمد”. وقتی به شما می­گوید که آب می­خواهد از زبان “استفاده می­کند” و وقتی از او سوال می پرسید و پاسخ می دهد اول زبان را “می­فهمد” و بعد از آن “استفاده می­کند”.

گاهی کودکان در یادگیری زبان مشکلاتی دارند. می گوییم اختلال زبانی یا تاخیر زبانی

علائم تاخیر زبانی:

•  در سنین پایین­تر…
• دیر شروع به حرف زدن می­کند
• به اندازه­ای که از آن­ها انتظار می رود متوجه نمی شوند
• و در سنین بالاتر…
• خطاهای گرامری
• مشکل در درک خواندن
• دشواری در تعریف داستان

ولی در تاخیر گفتار به تنهایی، هیچ کدام از این علائم وجود ندارد و فقط بیان است که به تاخیر می­افتد.